ทำความรู้จักกับฝุ่น PM


ฝุ่น PM

สภาวะอากาศในปัจจุบันนี้ ปฏิเสธไมได้ว่าที่มีสารเจือปน มีฝุ่นละออง โมเลกุลชีวภาพ หรือวัตถุอันตรายชนิดอื่นๆ อยู่ในปริมาณที่สูงกว่าระดับปกติ ซึ่งสามารถทำให้เกิดอันตรายแก่มนุษย์ สัตว์ พืช หรือทรัพย์สินต่างๆ สาเหตุที่ทำให้สภาวะอากาศเป็นแบบนี้นั้นเกิดจาก ฝุ่นละอองจากลมพายุ ไฟไหม้ป่า ภูเขาไฟระเบิด แต่ส่วนใหญ่แล้วล้วนเกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น มลพิษจากท่อไอเสียยานพาหนะ โรงงานอุตสาหกรรม ขบวนการผลิต เป็นต้น และประเทศไทยได้เกิดปัญหาสภาวะทางอากาศที่รุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฝุ่นละอองขนาดเลขในอากาศ อย่างฝุ่น PM 

Particle Matter หรือ PM คือ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก เป็นมลพิษทางอากาศที่อยู่ในรูปของอนุภาคที่ประกอบด้วยส่วนผสมทั้งของแข็งและของเหลวที่แขวนลอยอยู่ในอากาศ ประกอบด้วยฝุ่นขนาดเล็กไม่เกิน 10 ไมครอนที่เรียกว่า PM 10  และฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอนที่เรียกว่า PM 2.5 (Fine PM)  นอกจากนี้ยังประกอบด้วยฝุ่นที่มีขนาดเล็กกว่า 0.1 ไมครอน ที่เรียกว่า ultrafine particle ในพื้นที่ส่วนใหญ่ของยุโรปนั้น PM 2.5 จะเป็นสัดส่วนร้อยละ 50-70 ของ PM 10

ฝุ่นละอองขนาดเล็กที่มีขนาด 0.1- 1 ไมครอนนั้นสามารถลอยอยู่ในอากาศได้นานหลายวันหรือหลายสัปดาห์ และสามารถเคลื่อนย้ายไปได้ไกลข้ามพรมแดนได้ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก เป็นส่วนผสมที่มีคุณสมบัติทั้งทางด้านฟิสิกซ์ และทางเคมีขึ้นกับสถานที่  องค์ประกอบทางเคมี ประกอบด้วย ซัลเฟต ไนเตรท แอมโมเนีย หรือเป็นไอออนของสารอนินทรีย์ เช่น ไอออนของโซเดียม  โปตัสเซี่ยม แคลเซียม แมกนีเซียม และคลอไรด์  หรือเป็นสารคาร์บอนทั้งคาร์บอนอินทรีย์ หรือธาตุคาร์บอน หรือเป็นอนุภาคที่รวมตัวกับน้ำ  หรือเป็นโลหะ (ได้แก่ แคดเมียม ทองแดง นิเกิล วานาเดียม และสังกะสี ) หรือเป็นสารโพลีไซคลิก อะโรมาติก ไฮโดรคาร์บอน (PAH) นอกจากนี้สารทางชีววิทยา ได้แก่ สารภูมิแพ้ หรือเชื้อโรคต่างๆก็สามารถที่จะพบได้ใน PM

อันตรายจาก PM ด้วยขนาดและอนุภาคของฝุ่นละอองสามารถมีผลต่อคนเราโดยตรง ยิ่งมีอนุภาคเล็กเท่าไหร่ก็จะยิ่งสามารถเข้าสู่ปอดของเราได้มากขึ้น และในบางกรณีก็สามารถเข้าสู่กระแสเลือดได้อีกด้วย

สาเหตุของการเกิดฝุ่นละอองมีหลายปัจจัย เช่น โรงผลิตไฟฟ้า ควันท่อไอเสียจากรถยนต์ การเผาไม้ทำลายป่า เผาขยะ รวมถึงควันบุหรี่ด้วย ซึ่งปกติแล้วกิจกรรมต่างๆ ที่คนเราทำทุกวันก็ส่งผลให้เกิดฝุ่นละอองใหม่ๆ เพิ่มขึ้นอยู่แล้ว แต่แหล่งต้นตอสำคัญของ PM ในบรรยากาศ คือ การเผาไหม้เชื้อเพลิงธรรมชาติที่ไม่สมบูรณ์ และฝุ่นจากการก่อสร้าง

       ตัวเมืองที่มีตึกสูงรายล้อม จะมีลักษณะคล้ายๆ แอ่งกระทะ เกิดการสะสมของเจ้าฝุ่นร้ายได้ง่าย ซึ่งปกติฝุ่นเหล่านี้จะลอยขึ้นไปในอากาศ ถูกลมพัดฟุ้งกระจายไป แต่ถ้าวันไหนที่อากาศนิ่ง ไม่ค่อยมีลมพัด ฝุ่นละอองจะไม่ฟุ้งกระจาย ส่งผลให้ระดับความเข้มของฝุ่นในพื้นที่นั้นๆ สูงมากขึ้นจนกลายเป็นระดับที่อันตรายต่อสุขภาพ และเจ้าฝุ่น ร้ายมักวนเวียนอยู่มากในช่วงกลางคืน แต่จะค่อยๆ จางหายไปในตอนเช้า